สงคราม..มีแต่การสูญเสีย?

มีสงครามเพื่ออะไร? กีล้านคนต้องเดือดร้อน แล้วใครจะรับผิดชอบสิ่งที่เกิดขึ้นเหล่านี้
ต้องสูญเสียอีกเท่าไร? ถึงจะหยุดสงครามทั่วแหล่งล้าได้.. 

สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
วันที่ 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 – 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1918 (การสงบศึก) สถานที่ ทวีปยุโรป ทวีปแอฟริกา ตะวันออกกลาง หมู่เกาะแปซิฟิก จีน และนอกชายฝั่งอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ ผลลัพธ์ ฝ่ายสัมพันธมิตรได้รับชัยชนะ จักรวรรดิเยอรมัน จักรวรรดิรัสเซีย จักรวรรดิออตโตมัน จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี ล่มสลาย การตั้งประเทศใหม่ในยุโรปตะวันออกและตะวันออกกลาง การโอนอาณานิคมของเยอรมนีและดินแดนของอดีตจักรวรรดิออตโตมันให้แก่ชาติอื่น การก่อตั้งสันนิบาตชาติ
คู่ขัดแย้ง
ฝ่ายสัมพันธมิตร:   จักรวรรดิอังกฤษ  สหราชอาณาจักร  ออสเตรเลีย  แคนาดา  บริติชราช  นิวซีแลนด์  นิวฟันด์แลนด์  แอฟริกาใต้  ฝรั่งเศส  จักรวรรดิรัสเซีย  จักรวรรดิญี่ปุ่น   อิตาลี   เซอร์เบีย  มอนเตเนโกร  โรมาเนีย  เบลเยียม  สยาม  กรีซ (1917–18)  โปรตุเกส (1916–18) ...และอื่น ๆ	ฝ่ายมหาอำนาจกลาง:   จักรวรรดิเยอรมัน  จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี  จักรวรรดิออตโตมัน  บัลแกเรีย (1915-18) ...และอื่น ๆ
กำลัง
[1]  12,000,000 คน  8,841,541 คน[2][3]  8,660,000 คน[4]  5,615,140 คน  4,743,826 คน  1,234,000 คน  800,000 คน  707,343 คน  380,000 คน  250,000 คน  1,250 คน รวม : 42,959,850 คน	[1]  13,250,000 คน  7,800,000 คน  2,998,321 คน  1,200,000 คน รวม : 25,248,321 คน
กำลังพลสูญเสีย
เสียชีวิต : 5,525,000 คน บาดเจ็บ : 12,831,500 คน สูญหาย : 4,121,000 คน รวม : 22,477,500 คน	เสียชีวิต : 4,386,000 คน บาดเจ็บ : 8,388,000 คน สูญหาย : 3,629,000 คน รวม :  16,403,000 คน

สยามกับสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

กองทหารสยามในดินแดนเยอรมนี

สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเกิดขึ้นในรัชสมัยรัชกาลที่ 6 เมื่อ พ.ศ. 2457 สยามตั้งตัวเป็นกลาง จนกระทั่งวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2460 สยามจึงได้ประกาศสงครามกับเยอรมันและออสเตรีย-ฮังการี และได้ส่งทหารอาสาสมัครไปช่วยรบ 1,284 คน ทั้งนี้รวมทั้งนายและพลทหาร สมทบกับนักเรียนไทยในนานาประเทศอีกประมาณ 400 คน รวมทหารอาสาสมัครทั้งหมดประมาณ 1,600 คน

ทหารอาสาออกเดินทางเมื่อ พ.ศ. 2461 ถึงประเทศฝรั่งเศสอยู่ใต้บัญชาการของนายพล เปแตง ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งแม่ทัพใหญ่ฝ่ายสัมพันธมิตร ได้ไปปฏิบัติการในสมรภูมิประเทศฝรั่งเศสและเบลเยี่ยม

ภายหลังสงคราม สยามได้ขอแก้ไขสนธิสัญญาที่ทำไว้เดิมกับประเทศต่าง ๆ จำนวนมาก เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น อเมริกา เยอรมัน ฯลฯ โดยแก้ไขจากสนธิสัญญาเดิมที่สยามเป็นฝ่ายเสียเปรียบให้ได้ประโยชน์ดีขึ้น นอกจากนี้ สยามยังได้รับเกียรติให้เป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งองค์การสันนิบาตชาติอีกด้วย

ผลที่ไทยได้รับจากการเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่หนึ่งนั้น มีความสำคัญดังนี้

1. เป็นการเผยแพร่ชื่อเสียงและเกียรติคุณของประเทศ
2. ได้รับเกียรติเข้าร่วมทำสนธิสัญญาแวร์ซาย

สนธิสัญญาแวร์ซายและสนธิสัญญาอีก 4 ฉบับ

ภายหลังสงคราม ฝ่ายสัมพันธมิตรได้จัดเฉลิมฉลองชัยชนะที่ฝรั่งเศล ต่อมาได้มีการการประชุมสันติภาพปารีสของประเทศที่อยู่ฝ่ายสัมพันธมิตรผู้ชนะสงคราม ณ พระราชวังแวร์ซายโดยห้ามไม่ให้ฝ่ายมหาอำนาจผู้แพ้สงครามเข้าร่วมประชุมฝ่ายสัมพันธมิตรได้ร่างสนธิสัญญาสันติภาพขึ้นโดยมีใจความว่า

ให้จักรวรรดิเยอรมันต้องยินยอมรับผิดในฐานะผู้ก่อสงครามแต่เพียงผู้เดียว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภายใต้ข้อตกลงข้อ 231 (ในภายหลังรู้จักกันว่า "อนุประโยคความรับผิดในอาชญากรรมสงคราม") และในข้อ 232-248 เยอรมนีถูกปลดอาวุธ ถูกจำกัดอาณาเขตดินแดน รวมไปถึงต้องชดใช้ค่าปฏิกรรมสงครามให้แก่กลุ่มประเทศฝ่ายไตรภาคีเป็นจำนวนมหาศาล เมื่อปี ค.ศ. 1921 ได้ประเมินว่ามูลค่าของค่าปฏิกรรมสงครามที่เยอรมนีจะต้องจ่ายนั้นสูงถึง 132,000 ล้านมาร์ก (ราว 31,400 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ หรือ 6,600 ล้านปอนด์) [1] อันเป็นจำนวนที่มากเกินกว่าจะยอมรับได้และไม่สร้างสรรค์ และเยอรมนีอาจต้องใช้เวลาชำระหนี้จนถึง ค.ศ. 1988

เนื่องจากประเทศทั้งสองคือฝรั่งเศลและอังกฤษต้องการจะให้เยอรมันอ่อนแอไม่ให้กลับแข็งแกร่งมาต่อกรอีก ยกเว้นสหรัฐอเมริกาไม่ได้เข้าร่วมทำให้กลายเป็นสนธิสัญญาที่ดูไม่เป็นธรรมเลย

ในตอนแรกว่าตัวแทนทูตจากเยอรมนีได้เห็นสนธิสัญญาฉบับนี้ว่ารุนแรงและเป็นที่ยอมรับไม่ได้จึงไม่พอใจมาก แต่ต่อมาเยอรมนีได้จัดตั้งสาธารณรัฐขึ้นใหม่หลังจากจักรวรรดิล่มสลายไปคือ สาธารณรัฐไวมาร์ ได้ตกลงที่จะยอมรับปฏิบัติตามสนธิสัญญาแวร์ซายทันทีทำให้เยอรมนีต้องอยู่อย่างอัปยศอดสู

แต่อย่างไรก็ตามสนธิสัญญาแวร์ซายนั้นไม่ได้ก่อให้เกิดประโยชน์ในการสร้างสันติภาพแต่อย่างใดเลย หากเป็นบ่อนทำลายที่จะทำให้เกิดสงครามโลกปะทุอีกครั้งซึ่งได้กลายเป็นความจริงอย่างแน่นอน เพราะในอีกยี่สิบเอ็ดปีให้หลัง อดอล์ฟ ฮิตเลอร์และพรรคนาซีได้ยึดอำนาจในสาธารณรัฐไวมาร์ได้สำเร็จ จากนั้นก็ได้ทำการฟื้นฟูทั้งการเมืองและกำลังทหารจนเข้มแข็งทำให้ละเมิดสนธิสัญญาแวร์ซายและรุกรานประเทศอื่นจนนำไปสู่สงครามโลกครั้งที่สองในที่สุด

นอกจากนั้น ยังมีสนธิสัญญาอื่นๆอีก 4 ฉบับที่ต้องทำกับเหล่าประเทศที่อยู่ฝ่ายมหาอำนาจผู้แพ้สงครามได้แก่

• สนธิสัญญาแซ็ง-แฌร์แม็ง-อ็อง-แล ทำสัญญากับออสเตรีย
• สนธิสัญญาเนยยี-เซอร์-ไซน์ ทำสัญญากับบัลแกเรีย
• สนธิสัญญาตริอานอง ทำสัญญากับ ฮังการี
• สนธิสัญญาเซเวร์ ทำสัญญากับตุรกี (แต่ต่อมาขบวนการชาติแห่งตุรกีร้องเรียนไม่ยอมรับสนธิสัญญาฉบับนี้ ทางสัมพันธมิตรจึงร่างสนธิสัญญาใหม่คือ สนธิสัญญาโลซาน )

สงครามโลกครั้งที่สอง
วันที่ 1 กันยายน 1939–2 กันยายน 1945 สถานที่ ทวีปยุโรป เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จีน ตะวันออกกลางทวีปแอฟริกา ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน มหาสมุทรแอตแลนติก และมหาสมุทรแปซิฟิก ผลลัพธ์ ฝ่ายสัมพันธมิตรชนะ นาซีเยอรมนีล่มสลาย จักรวรรดิญี่ปุ่นและอิตาลีล่มสลาย ยุบสันนิบาติชาติ การก่อตั้งสหประชาชาติ สหรัฐและสหภาพโซเวียตก้าวขึ้นมาเป็นอภิมหาอำนาจ เริ่มสงครามเย็น
คู่ขัดแย้ง
ฝ่ายสัมพันธมิตร	ฝ่ายอักษะ
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
ผู้นำฝ่ายสัมพันธมิตร	ผู้นำฝ่ายอักษะ
กำลังพลสูญเสีย
รวมทั้งสิ้น 40,000,000-72,000,000 คน

สงครามในยุโรปยุติลงหลังกองทัพแดงยึดกรุงเบอร์ลินได้ และการยอมจำนนอย่างไม่มีเงื่อนไขของเยอรมนีเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 1945 แม้จะถูกโดดเดี่ยวและตกอยู่ในสภาพเสียเปรียบอย่างยิ่ง ญี่ปุ่นยังปฏิเสธที่จะยอมจำนน กระทั่งมีการทิ้งระเบิดนิวเคลียร์สองลูกถล่มญี่ปุ่น และการบุกครองแมนจูเรีย จึงได้นำไปสู่การยอมจำนนอย่างเป็นทางการของญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 2 กันยายน 1945

สงครามยุติลงด้วยชัยชนะของฝ่ายสัมพันธมิตร ผลของสงครามได้เปลี่ยนแปลงการวางแนวทางการเมืองและโครงสร้างสังคมของโลก 

สหประชาชาติ ถูกสถาปนาขึ้น เพื่อส่งเสริมความร่วมมือระหว่างประเทศและเพื่อป้องกันความขัดแย้งในอนาคต สหรัฐอเมริกากับสหภาพโซเวียตก้าวเป็นอภิมหาอำนาจของโลกอันเป็นคู่ปรปักษ์กัน นำไปสู่ความขัดแย้งบนเวทีแห่งสงครามเย็นซึ่งได้ดำเนินต่อมาอีก 46 ปีหลังสงคราม

ขณะเดียวกัน การยอมรับหลักการการกำหนดการปกครองด้วยตนเอง เร่งให้เกิดการเคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องเอกราชในทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกา พร้อม ๆ กับที่หลายประเทศได้มุ่งหน้าฟื้นฟูเศรษฐกิจซึ่งอุตสาหกรรมได้รับความเสียหายระหว่างสงคราม และบูรณาการทางการเมืองได้เกิดขึ้นทั่วโลกในความพยายามที่จะรักษาเสถียรภาพความสัมพันธ์หลังสงคราม

นอกจากสงครามโลกแล้ว..ก็ยังมีสงครามภูมิภาคด้วยเช่นกัน..

สงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง
เป็นส่วนหนึ่งของ สงครามอินโดจีน และ สงครามเย็น
วันที่ 19  ธันวาคม 1946 – 1 สิงหาคม สิงหาคม ค.ศ. 1954 (7 ปี 7 เดือน 1 สัปดาห์ 6 วัน) สถานที่ อินโดจีนฝรั่งเศส, (เวียดนามเหนือโดยส่วนใหญ่) ผลลัพธ์ กองกำลังเวียดมินห์ได้รับชัยชนะ การแบ่งแยกประเทศเวียดนามออกเป็นสองส่วน(ตอนเหนือปกครองโดยเวียดมินห์ และตอนใต้ปกครองโดยรัฐเวียดนามอยู่ต่อไป) ฝรั่งเศสสละอำนาจการปกครองอาณานิคมอินโดจีน และให้เอกราชแก่ลาว กัมพูชา และเวียดนาม เพราะผลของการบังคับใช้จากการประชุมเจนีวา (ค.ศ. 1954) ดินแดน เปลื่ยน ประเทศเวียดนามแยกเป็นสองประเทศคือเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้ โดยให้ถือเอาพื้นที่ 17 องศาเหนือ เป็นเส้นแบ่งเขตแดน
คู่ขัดแย้ง
เวียดมินห์  ลาวอิสระ (1945–1949)  ปะเทดลาว(1949–1954)  เขมรอิสระ[6]  สมาคมเขมรอิสระ(1950–1954)  อาสาสมัครจากประเทศญี่ปุ่น Supported by  สหภาพโซเวียต  จีน (1949–1954)  เยอรมนีตะวันออก	สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่สี่(1945–1954)  อินโดจีนของฝรั่งเศส (1945–1954)  กัมพูชา (1953–1954)   ราชอาณาจักรลาว (1953–1954)   รัฐเวียดนาม (1949–1954) Supported by:  สหรัฐ[12] (1950–1954)
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
โฮจิมินห์  หวอ เงวียน ซ้าป  พระเจ้าสุภานุวงศ์  เซิง งอกมิญ	คณะสำรวจดินแดนตะวันออกไกลของฝรั่งเศส  Philippe Leclerc de Hauteclocque(1945–1946)  Jean-Étienne Valluy (1946–1948)  Roger Blaizot(1948–1949)  Marcel Carpentier (1949–1950)  Jean de Lattre de Tassigny (1950–1951)  Raoul Salan(1952–1953)  Henri Navarre(1953–1954) รัฐเวียดนาม  สมเด็จพระจักรพรรดิบ๋าว ดั่ย (1949–1954)  เหงียน วัน หินห์(1950–1954)
กำลัง
เวียดมินห์: ทหาร: 125,000 พลเรือน: 75,000 กองกำลังนิยม/ประจำการ: 250,000 อดีตทหารกองทัพบกจักรวรรดิญี่ปุ่นและอาสาสมัคร: ~5,000 รวม: ~450,000	ฝรั่งเศส: คณะสำรวจ: 190,000 ฝ่ายความช่วยเหลือในพื้นที่: 55,000 รัฐเวียดนาม: 150,000 อดีตทหารกองทัพบกจักรวรรดิญี่ปุ่นและอาสาสมัคร: ~1,000 รวม: ~450,000
กำลังพลสูญเสีย
เวียดมินห์: หายสาบสูญและเสียชีวิตถึง 175,000–300,000 ราย	สหภาพฝรั่งเศส: เสียชีวิต 75,581 ราย บาดเจ็บ 64,127 ราย,  ถูกจับกุม 40,000 ราย รัฐเวียดนาม: หายสาบสูญและเสียชีวิตถึง 58,877 รายรวม: หายสาบสูญและเสียชีวิตถึง 134,500 ราย
พลเรือนหายสาบสูญและเสียชีวิตถึง 125,000–400,000 ราย

เริ่มในอินโดจีนฝรั่งเศสเมื่อวันที่ 19 ธันวาคม ค.ศ. 1946 และกินเวลาจนวันที่ 1 สิงหาคม ค.ศ. 1954 การสู้รบระหว่างกำลังฝรั่งเศสและคู่ต่อสู้เวียดมินห์ในทางใต้เริ่มตั้งแต่เดือนกันยายน ค.ศ. 1945

ความขัดแย้งนี้มีกำลังต่าง ๆ ซึ่งรวมกองทัพรบนอกประเทศภาคพื้นตะวันออกไกลฝรั่งเศสของสหภาพฝรั่งเศส ซึ่งมีฝรั่งเศสเป็นผู้นำ และมีกองทัพแห่งชาติเวียดนามของสมเด็จพระจักรพรรดิบ๋าว ดั่ยสนับสนุนต่อเวียดมินห์ซึ่งมีโฮจิมินห์เป็นผู้นำและกองทัพประชาชนเวียดนามซึ่งมีหวอ เงวียน ซ้าปเป็นผู้นำ การสู้รบส่วนใหญ่เกินในตังเกี๋ยในเวียดนามเหนือ แม้ความขัดแย้งกลืนทั่วประเทศและยังลามไปรัฐในอารักขาอินโดจีนฝรั่งเศสเพื่อนบ้านลาวและกัมพูชา

ในเอเชียก็มีสงครามใหญ่กับเขาด้วยเหมือนกัน..

สงครามเวียดนาม
เป็นส่วนหนึ่งของ สงครามเย็น
ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: ปฏิบัติการรบของสหรัฐในเอีย ดรัง, ทหารพราน ARVN กำลังป้องกันกรุงไซ่ง่อนระหว่างการรุกตรุษญวน ปี 2511, ดักลาส เอ-4ซี สกายฮอล์ค 2 ลำระหว่างบินไปโจมตีทางอากาศต่อเวียดนามเหนือหลังเหตุการณ์อ่าวตังเกี๋ย, ARVN ยึดจังหวัดกว๋างจิคืนระหว่างการรุกอีสเตอร์ ปี 2515, พลเรือนหลบหนีจากยุทธการที่กว๋างจิ ปี 2515, หลุมฝังศพเหยื่อ 300 คนในการสังหารหมู่ที่เว้ ปี 2511
วันที่ ธันวาคม 2498 – 30 เมษายน 2518 (19 ปี 5 เดือน) สถานที่ ประเทศเวียดนามใต้ เวียดนามเหนือ กัมพูชา และลาว ผลลัพธ์ คอมมิวนิสต์ชนะ กำลังต่อต้านคอมมิวนิสต์อันมีสหรัฐเป็นผู้นำถูกถอนออก เวียดนามใต้ถูกผนวกรวมกับเวียดนามเหนือ รัฐบาลคอมมิวนิสต์เถลิงอำนาจในเวียดนามใต้ กัมพูชาและลาว
คู่ขัดแย้ง
กำลังต่อต้านคอมมิวนิสต์  เวียดนามใต้  สหรัฐ  เกาหลีใต้  ออสเตรเลีย  ไทย  นิวซีแลนด์  สาธารณรัฐเขมร  ราชอาณาจักรลาว โดยได้รับการสนับสนุนจาก:  ฟิลิปปินส์  ไต้หวัน  สเปน	กำลังคอมมิวนิสต์  เวียดนามเหนือ  เวียดกง  เขมรแดง  ปะเทดลาว โดยได้รับการสนับสนุนจาก:  จีน  สหภาพโซเวียต  คิวบา  เกาหลีเหนือ  เชโกสโลวาเกีย  บัลแกเรีย
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
โง ดิ่ญ เสี่ยม  เหงียน วัน เถี่ยว  เหงียน กาว กี่  กาว วัน เวียน  เซือง วัน มิญ  ลินดอน บี. จอห์นสัน  ริชาร์ด นิกสัน  วิลเลียม เวสต์มอร์แลนด์  คริกต์ตัน เอบรามส์  โรเบิร์ต แม็กนามารา  ปัก ชอง-ฮี  เช มุง ชิน  โรเบิร์ต เมนซีย์  ไคท์ โฮลีโอ็ด  ถนอม กิตติขจร ฯลฯ	โฮจิมินห์  เล ซ่วน  หวอ เงวียน ซ้าป  วัน เตี้ยน สุง  เหล จ็อง ตั้น  ฟั่ม วัน โด่ง  ฮว้าง วัน ท้าย  จั่น วัน จ่า  เหงวียน วัน ลิญ  เหงวียน หืว เจาะ ฯลฯ
กำลัง
~1,830,000 (2511)  เวียดนามใต้: 850,000 1,500,000 (2517–8)  สหรัฐ: 536,100 กำลังทหารโลกเสรี: 65,000 แบ่งเป็น  เกาหลีใต้: 50,000  ออสเตรเลีย: 7,672  ไทย : 10,450  : ฟิลิปปินส์ : 2,061  นิวซีแลนด์: 552	~461,000  เวียดนามเหนือ: 287,465 (มกราคม 2511)  จีน: 170,000 (2508–12)  สหภาพโซเวียต 3,000  เกาหลีเหนือ: 300–600
กำลังพลสูญเสีย
เวียดนามใต้ พลเรือนตาย 195,000–430,000 คน ทหารตาย 220,357 – 313,000 นาย (ประเมินสูงสุด); บาดเจ็บ 1,170,000 นาย  สหรัฐ ตาย 58,220 นาย;บาดเจ็บ 303,644 นาย  เกาหลีใต้ ตาย 5,099 นาย; บาดเจ็บ 10,962 นาย; สูญหาย 4 นาย  ออสเตรเลีย ตาย 500 นาย; บาดเจ็บ 3,129 นาย  นิวซีแลนด์ ตาย 37 นาย; บาดเจ็บ 187 นาย  ไทย ตาย 351 นาย; บาดเจ็บ 1,358 นาย  ราชอาณาจักรลาว ตาย 30,000 คน, บาดเจ็บไม่ทราบจำนวน รวมยอดผู้ตาย: 480,538–807,564 รวมยอดผู้บาดเจ็บ: ~1,490,000+	เวียดนามเหนือ, เวียดกง พลเรือนตาย 50,000-65,000 คน ทหารตายหรือสูญหาย 400,000[12] – 1,100,000 นาย; บาดเจ็บ 600,000+ นาย  จีน ตาย 1,100 นาย; บาดเจ็บ 4,200 นาย  สหภาพโซเวียต ตาย 16 นาย รวมยอดผู้ตาย: 455,462–1,170,462 รวมยอดผู้บาดเจ็บ: ~604,200+
พลเรือนเวียดนามตาย: 245,000–2,000,000 พลเรือนกัมพูชาตาย: 200,000 – 300,000* พลเรือนลาวตาย: 20,000 – 200,000* รวมยอดพลเรือนตาย: 465,000–2,500,000** รวมยอดทั้งหมด: 1,102,000–3,886,026 * กำกับตัวเลขโดยประมาณ ** ตัวเลขนี้รวมยอดผู้เสียชีวิตทั้งหมดในสงครามกลางเมืองลาวและกัมพูชาด้วย

สงครามเวียดนาม หรือ สงครามอินโดจีนครั้งที่สอง 

หรือที่ชาวเวียดนามรู้จักกันในชื่อสงครามอเมริกา เป็นสงครามตัวแทนสมัยสงครามเย็นที่เกิดขึ้นในประเทศเวียดนาม ลาวและกัมพูชาตั้งแต่เดือนธันวาคม 2498 กระทั่งกรุงไซ่ง่อนแตกเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2518

สงครามเวียดนามนี้เกิดขึ้นหลังสงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง และมีเวียดนามเหนือซึ่งได้รับการสนับสนุนจากจีน สหภาพโซเวียตและพันธมิตรคอมมิวนิสต์อื่นเป็นคู่สงครามฝ่ายหนึ่ง กับรัฐบาลเวียดนามใต้ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐและประเทศที่ต่อต้านคอมมิวนิสต์อื่นเป็นคู่สงครามอีกฝ่ายหนึ่ง เวียดกง (หรือ แนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติ) เป็นแนวร่วมประชาชนคอมมิวนิสต์เวียดนามใต้ที่ติดอาวุธเบาซึ่งมีเวียดนามเหนือสั่งการ สู้รบในสงครามกองโจรต่อกำลังต่อต้านคอมมิวนิสต์ในภูมิภาค 

กองทัพประชาชนเวียดนาม (กองทัพเวียดนามเหนือ) ต่อสู้ในสงครามตามแบบมากกว่า และบางครั้งส่งหน่วยขนาดใหญ่เข้าสู่ยุทธการ เมื่อสงครามดำเนินไป ส่วนการต่อสู้ของเวียดกงลดลงขณะที่บทบาทของกองทัพประชาชนเวียดนามเพิ่มขึ้น กำลังสหรัฐและเวียดนามใต้อาศัยความเป็นเจ้าเวหาและอำนาจการยิงที่เหนือกว่าเพื่อดำเนินปฏิบัติการค้นหาและทำลายซึ่งรวมถึงกำลังภาคพื้นดิน ปืนใหญ่และการโจมตีทางอากาศ ตลอดห้วงสงคราม สหรัฐดำเนินการทัพทิ้งระเบิดทางยุทธศาสตร์ขนานใหญ่ต่อเวียดนามเหนือ และต่อมาน่านฟ้าเวียดนามเหนือกลายเป็นน่านฟ้าที่มีการป้องกันหนาแน่นที่สุดในโลก

รัฐบาลสหรัฐมองว่าการเข้ามามีส่วนในสงครามของตนเป็นหนทางป้องกันการยึดเวียดนามใต้ของคอมมิวนิสต์อันเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์การจำกัดการขยายตัวของลัทธิที่ไม่พึงปรารถนาที่ใหญ่กว่า

โดยมีเป้าหมายที่แถลงไว้เพื่อหยุดการแพร่ของคอมมิวนิสต์ ตามทฤษฎีโดมิโนของสหรัฐ หากรัฐหนึ่งกลายเป็นคอมมิวนิสต์ รัฐอื่นในภูมิภาคก็จะเป็นไปด้วย ฉะนั้น นโยบายของสหรัฐจึงถือว่าการผ่อนปรนการแพร่ของคอมมิวนิสต์ทั่วประเทศเวียดนามนั้นยอมรับไม่ได้

รัฐบาลเวียดนามเหนือและเวียดกงต่อสู้เพื่อรวมเวียดนามอยู่ในการปกครองคอมมิวนิสต์ ทั้งสองมองข้อพิพาทนี้เป็นสงครามอาณานิคม ซึ่งเริ่มแรกสู้กับฝรั่งเศส โดยได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐ แล้วต่อมาสู้กับเวียดนามใต้ ซึ่งถูกมองว่าเป็นรัฐหุ่นเชิดของสหรัฐ 

ที่ปรึกษาทางทหารชาวอเมริกันมาถึงอินโดจีนขณะนั้นเริ่มตั้งแต่ปี 2493 การเข้ามามีส่วนของสหรัฐเพิ่มขึ้นในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 1960 โดยมีระดับทหารเพิ่มเป็นสามเท่าในปี 2494 และเพิ่มอีกสามเท่าในปีต่อมา การเข้ามามีส่วนของสหรัฐทวีขึ้นอีกหลังเหตุการณ์อ่าวตังเกี๋ย ปี 2507 ซึ่งเรือพิฆาตของสหรัฐปะทะกับเรือโจมตีเร็วของเวียดนามเหนือ ซึ่งตามติดด้วยข้อมติอ่าวตังเกี๋ยซึ่งอนุญาตให้ประธานาธิบดีสหรัฐเพิ่มทหารในพื้นที่ หน่วยรบปกติของสหรัฐถูกจัดวางเริ่มตั้งแต่ปี 2498 ปฏิบัติการข้ามพรมแดนระหว่างประเทศ



โดยพื้นที่ติดต่อกับประเทศลาวและกัมพูชาถูกกองทัพสหรัฐทิ้งระเบิดอย่างหนักขณะที่การเข้ามามีส่วนในสงครามของสหรัฐเพิ่มขึ้นสูงสุดในปี 2511 ปีเดียวกัน ฝ่ายคอมมิวนิสต์เปิดฉากการรุกตรุษญวน การรุกตรุษญวนไม่สัมฤทธิ์ผลในการโค่นรัฐบาลเวียดนามใต้ แต่ได้กลายเป็นจุดพลิกผันของสงคราม เพราะได้แสดงว่าเวียดนามใต้ไม่อาจป้องกันตัวเองจากเวียดนามเหนือได้ แม้สหรัฐจะทุ่มความช่วยเหลือทางทหารอย่างมหาศาลหลายปี

ด้วยจุดชัยชนะของสหรัฐนั้นไม่ชัดเจน จึงค่อย ๆ มีการถอนกำลังภาคพื้นดินของสหรัฐโดยเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายเรียกการแผลงเป็นวียดนาม (Vietnamization) ซึ่งมุ่งยุติการเข้ามามีส่วนในสงครามของสหรัฐขณะที่โอนภารกิจต่อสู้กับคอมมิวนิสต์ให้เวียดนามใต้เอง

แม้ภาคีทุกฝ่ายลงนามข้อตกลงสันติภาพปารีสในเดือนมกราคม 2516 แล้วก็ตาม แต่การสู้รบยังดำเนินต่อไป ในสหรัฐและโลกตะวันตก มีการพัฒนาขบวนการต่อต้านสงครามเวียดนามขนาดใหญ่ขึ้น ขบวนการนี้ทั้งเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมต่อต้าน (Counterculture) แห่งคริสต์ทศวรรษ 1960 และเป็นปัจจัยหนึ่งของมัน

การมีส่วนร่วมทางทหารของสหรัฐยุติลงเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2516 อันเป็นผลมาจากคำแปรญัตติเคส–เชิร์ช (Case–Church Amendment) ที่รัฐสภาสหรัฐผ่าน การยึดกรุงไซ่ง่อนโดยกองทัพประชาชนเวียดนามในเดือนเมษายน 2518 เป็นจุดสิ้นสุดของสงคราม

และมีการรวมชาติเวียดนามเหนือกับเวียดนามใต้ในปีต่อมา สงครามนี้คร่าชีวิตมนุษย์ไปมหาศาล ประเมินตัวเลขทหารและพลเรือนชาวเวียดนามที่ถูกสังหารมีตั้งแต่น้อยกว่า 1 ล้านคนเล็กน้อย ไปถึงกว่า 3 ล้านคน ชาวกัมพูชาเสียชีวิตราว 2-3 แสนคน ชาวลาวเสียชีวิต 20,000-200,000 คน และทหารชาวอเมริกันเสียชีวิตในข้อพิพาทนี้ 58,220 นาย

เราก็ํได้แต่หวังว่าสงครามคร่ามนุษย์ จะไม่มีเกิดขึ้นอีกต่อไป ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ก็ทำให้เดือดร้อนกันไปทั่ว


Cr. วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี


กลับสู่หน้าหลัก..คลิ๊กเลย

หน้าแรก

บทความอื่นๆ