ดวงตา เป็นอวัยวะที่สำคัญและซับซ้อนที่สุดอวัยวะหนึ่งของเรา คนส่วนใหญ่รู้จักดวงตาคู่นี้ไม่มากไปกว่าในการมองเห็น "ดวงตาเป็นหน้าต่างสู่โลก" และหากเกิดปัญหากับสายตาก็จะมีผลต่อคุณภาพและการดำเนินชีวิตประจำวัน หากไม่มีดวงตาก็ยากที่จะคิดและจินตนาการว่าจะเป็นอย่างไร

1 โรคต้อลมและต้อเนื้อ (Pinguecula and Pterygium)

2 โรคต้อกระจก (Cataract)

มื่อคนเริ่มจะสูงอายุก็จะเริ่มเกิดการเสื่อมขึ้นตามอวัยวะต่าง เช่นข้อเสื่อม หากเกิดที่สมองก็เกิดสมองเสื่อม เกิดที่หูก็หูตึง เกิดที่ระบบสืบพันธ์ก็เกิดกามตายด้าน หากเกิดที่ตาโดยเฉพาะเลนส์แก้วตาเรียกต้อกระจก แก้วตา (Lens) เป็นเลนส์นูนใสอยู่หลังม่านตา ทำหน้าที่ร่วมกับ กระจกตา ในการหักเหแสงุให้ตกโฟกัสที่จอประสาทตา จึงทำให้เกิดการมองเห็น ต้อกระจกหรือที่เรียกว่า Cataract เกิดจากเลนส์แก้วตาเสื่อม ทำให้เลนส์แก้วตาขุ่นมัวทำให้มองไม่ชัด อ่านหนังสือไม่ชัด แก้วตาที่ขุ่นลงนี้ ส่งผลให้กำลังหักเหของแสงผิดไป ตลอดจนขัดขวางไม่ให้แสงเข้าตา ผู้นั้นจึงมองภาพเห็นภาพไม่ชัด นั่นคือโรคที่เรียกกันว่า “ต้อกระจก”


เลนส์แก้วตาใส

เลนส์แก้วตาขุ่น


อาการของต้อกระจก

• มองไม่ชัดเป็นอาการเด่นของต้อกระจกคือ ตาค่อยๆมัวลงอย่างช้าๆ โดยไม่มี
• อาการอื่น อาการตามัวจะเป็นมาขึ้นเมื่ออยู่ในที่มีแสงสว่างจ้า เช่น เมื่อออกแดด
• แต่กลับมองเห็นเกือบเป็นปกติในที่มืดสลัวๆ หรือเวลาพลบค่ำ
• เห็นภาพซ้อนแม้ว่าจะมองด้วยตาข้างเดียวเนื่องจากการหักเหของแสงไม่ลงที่จอประสาท
• เห็นวงรอบแสงไฟ
• อ่านหนังสือต้องใช้แสงจ้าๆ
• ต้องเปลี่ยนแว่นบ่อย
• เห็นฝ้าขาวบริเวณกลางรูม่านตาในผู้ที่ต้อกระจกสุกเต็มที่แล้ว

ตัวอย่างภาพการมองเห็นของตาปกติและตาของคนเป็นต้อกระจก

การมองเห็นของตาปกติ

การมองเห็นของคนที่เป็นต้อกระจก

การมองเห็นของคนปกติ

การมองเห็นของคนที่เป็นต้อกระจก แสงผ่านเข้าจอรับภาพน้อย

3 โรคต้อหิน (Glaucoma)

โรคต้อหินนับเป็นภัยเงียบที่ทำให้เกิดการสูญเสียการมองเห็นและเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้ป่วยตาบอดเป็นอันดับ 2 รองจากโรคต้อกระจก เนื่องจากโรคต้อหินจะไม่แสดงสัญญานหรืออาการบ่งชี้ใด ๆ ในช่วงแรจึงอาจทำให้ผู้ป่วยละเลยในการรักษาดูแลสุขภาพของดวงตา
         
ปัจจุบันพบผู้ป่วยโรคต้อหินทั่วโลกถึง 70 ล้านคนโดยเกือบ 10 % ของผู้ป่วยหรือประมาณ 6.7 ล้านคน ต้องตาบอดหรือสูญเสียการมองเห็นโดยสิ้นเชิง ในประเทศไทยมีรายงานอุบัติการณ์ของโรค ประมาณ 2.5-3.8 % หรือคิดเป็นจำนวนผู้ป่วย ประมาณ 1.7-2.4 ล้านคน
         
การรู้จักและเข้าใจโรคต้อหินรวมถึงผลที่ตามมาจะสามารถช่วยป้องกันและลดอุบัติการณ์ของการสูญเสียการมองเห็นได้ มารู้จักกับโรคต้อหิน โรคต้อหินเป็นโรคของดวงตาชนิดหนึ่งซึ่งเกิดจากความเสื่อมของประสาทตาซึ่งเป็นเส้นประสาทที่เชื่อมระหว่างตากับสมอง (Optic Nerve) หรือการที่เส้นประสาทตาถูกทำลาย สาเหตุมักจะเกิดจากความดันสูงในลูกตา ซึ่งมีผลทำให้สูญเสียการมองเห็นเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยเริ่มต้นจากบริเวณรอบนอกก่อน ทำให้ผู้ที่เป็นโรคยังสามารถมองเห็นวัตถุที่อยู่ตรงหน้าได้อย่างชัดเจนแต่จะมองไม่เห็นวัตถุที่อยู่ทางด้านข้าง และเมื่อเป็นมากขึ้น ลานสายตาก็จะค่อยๆแคบลงตา และบอดไปในที่สุดหากไม่ได้รับการรักษา โรคต้อหินสามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย โดยอัตราการเกิดโรคจะสูงขึ้นตามอายุ โดยเฉพาะในผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไปโรคต้อหินเกิดขึ้นได้อย่างไร
           
ในสภาวะปกติน้ำหล่อเลี้ยงลูกตา (Aqueous Humor) จะมีการไหลเวียนเข้าและออกจากลูกตาอย่างสมดุลเมื่อเกิดการอุดตันบริเวณทางออกทำให้น้ำหล่อเลี้ยงลูกตาไม่สามารถไหลออกได้ทำให้ความดันในลูกตาสูงขึ้นซึ่งอาจเป็นไปอย่างช้า ๆ โดยไม่ก่อให้เกิดอาการปวดตาใด ๆ เลยหรืออาจเพิ่มสูงขึ้นอยบ่างเฉียบพลันจนทำให้มีอาการปวดตาอย่างมากก็ได้แล้วแต่ชนิดของโรคต้อหินและความดันที่สูงขึ้นนี้จะทำให้ประสาทตาเสื่อม
           
โรคต้อหิน...ภัยเงียบที่ป้องกันได้ แม้ว่าโรคต้อหินจะเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้แต่การตรวจพบและการรักษาโรคต้อหินตั้งแต่ระยะแรกๆจะช่วยป้องกันการเสื่อมหรือลดการทำลายประสาทตาเพื่อไม่ให้เกิดภาวะตาบอดได้ปัจจุบันนี้ความก้าวหน้าทางการแพทย์ สามารถช่วยวินิจฉัยและควบคุมโรคนี้ได้หากได้รับการตรวจจากจักษุแพทย์แต่เนิ่น ๆ การไปพบจักษุแพทย์เพื่อตรวจเช็คสุขภาพดวงตาอย่างน้อยทุกๆปีเพื่อตรวจวัดความดันลูกตาความสามารถในการมองเห็นของตาความผิดปกติของประสาทตาอัตราการไหลเข้าออกของของเหลวในตารวมทั้งการตรวจการทำงานของจอตาสิ่งเหล่านี้จะสามารถช่วยป้องกันการเกิดโรคต้อหินรวมถึงโรคอื่นๆที่เกี่ยวกับดวงตาได้ดีที่สุดหรือหากตรวจพบความผิดปกติก็ทำให้สามารถรักษาได้อย่างทันท่วงที การรู้จักและเข้าใจโรคต้อหินรวมถึงผลที่ตามมาจะสามารถช่วยป้องกันและลดอุบัติการณ์ของการสูญเสียการมองเห็นได้

4 โรคจอประสาทตาเสื่อม (Age-related macular degeneration (AMD))

จอประสาทตา (retina) เป็นส่วนที่อยู่บริเวณหลังสุดของตา เมื่อใช้สายตามองดูสิ่งของ แสงที่กระทบสิ่งของจะสะท้อนผ่านเข้ามายังจอประสาทตา ซึ่งจอประสาทตาจะเปลี่ยนแสงให้อยู่ในรูปของสัญญาณไฟฟ้าแล้วส่งผ่านเส้นประสาทตา (optic nerve) ไปยังสมอง ที่จอประสาทตานี้ จะมีบริเวณที่ไวที่สุดของจอประสาทตา เรียกชื่อว่า แมคูลา ลูเตีย (macula lutea) แมคูลานี้จะประกอบไปด้วยเซลล์รับแสงนับล้านๆเซลล์ที่ช่วยการมองภาพที่คมชัดตรงส่วนกลางของภาพ หากมีการทำลายของแมคูลา การมองภาพก็จะขาดความคมชัด
          
โรคจอประสาทตาเสื่อม (Age-related macular degeneration (AMD)) เป็นโรคซึ่งเกิดที่บริเวณ แมคูลา ลูเตีย (macula lutea) โดยเฉพาะ ในโรคนี้จะมีการทำลายแมคูลาไปทีละน้อย โรคอาจจะลุกลามไปช้ามากในคนบางคน ก็จะใช้เวลานานมากกว่าที่จะสูญเสียการมองเห็น แต่สำหรับในบางคนการลุกลามของโรคเป็นไปอย่างรวดเร็วและอาจมีผลทำให้ตาบอดข้างเดียวหรือทั้งสองข้างได้ โรคนี้เป็นสาเหตุหลักของตาบอดที่เกิดขึ้นในคนที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไปในประเทศทางแถบตะวันตก

 5. โรควุ้นในตาเสื่อม (Vitreous Floater)

วุ้นตาเสื่อม หรือ น้ำวุ้นตาเสื่อม หรือ น้ำวุ้นตาตกตะกอน (Vitreous floater หรือ Eye floater หรือ Floater) คือ ภาวะที่เกิดมีตะกอน อาจเป็นจุดเล็กๆ เป็นเส้นๆ และ/หรือเป็นวงๆ ซึ่งเกิดขึ้นในน้ำวุ้นตา (vitreous humor หรือ Vitreous humour) ที่ตามปกติจะใสไม่มีตะกอน กล่าวคือ ในภาวะปกติ น้ำวุ้นตาเป็นน้ำใส ไม่มีสี หนืดๆ คล้ายไข่ขาว ปราศจากหลอดเลือด โดยอยู่ในช่องตาส่วนหลังสุด (Vitreous cavity) เป็นเนื้อที่ 2/3 ของปริมาตรของลูกตาโดยประ มาณ (ต่างจากน้ำวุ้นส่วนหน้าที่เรียกว่า สารน้ำในลูกตา หรือ Aqueous humour) ซึ่งจะใสไม่มีความหนืดและอยู่ที่ส่วนหน้าของลูกตาในช่องที่เรียกว่า Anterior และ Posterior chamber) 
       
น้ำวุ้นตานี้มีส่วนประกอบเป็นน้ำถึง 99% ที่เหลืออีกเพียง 1% เป็นโปรตีน กรด Hyaluro nic สาร Collagen ตลอดจน สารเกลือแร่ (Electrolyte) ต่างๆ สารเหล่านี้อาจเรียงเป็นเส้นใยบางๆ อาจพบเซลล์ได้บ้างเล็กน้อย ซึ่งทำให้น้ำวุ้นตามีลักษณะหนืดๆ
หน้าที่ของน้ำวุ้นตา บ้างก็ว่าไม่มีหน้าที่อะไร ที่สำคัญเพียงแต่ตัวน้ำวุ้นจะแนบกับจอตา เป็นส่วนทำให้จอตาแนบติดอยู่กับที่ ไม่หลุดออกมา บ้างก็ว่าอาจมีส่วนในการเลี้ยงส่วนอื่นของดวงตาอยู่บ้าง
         
วุ้นตา/น้ำวุ้นตาที่เสื่อม/ตกตะกอน อาจเป็นอณูเล็กๆ เป็นจุดจุดเดียว หลายจุด เป็นเส้น เป็นวงๆ และ/หรือเป็นเส้นหงิกๆงอๆ อณูเหล่านี้ เมื่อต้องแสงจากข้างหน้าดวงตา จะเกิดเป็นเงาทอดไปยังจอตา หรืออณูเหล่านี้ก่อให้เกิดการหักเหของแสงที่ผ่านมาจากส่วนหน้าดวงตากระ จายไปตกที่จอตาส่วนต่างๆ เกิดการรับรู้ว่ามีจุดมืดเกิดขึ้น และเนื่องจากอณูเหล่านี้อยู่ในน้ำวุ้นซึ่งเป็นน้ำ จึงมีการเคลื่อนไหวตามการขยับของลูกตา จึงทำให้เจ้าตัวรับรู้ว่ามีอะไรลอยไปมา แต่หากอณูเหล่านี้หยุดนิ่งอยู่กับที่ เงาที่ทอดตกที่จอตา ก็จะอยู่กับที่ เจ้าตัวอาจไม่รู้สึกว่ามีอะไรลอยไปมา รูปร่างและขนาด ตลอดจนจำนวนของอณู ทำให้เจ้าตัวแปลออกมาเป็นรูปร่างต่างๆ เช่น มีจุดลอยไปมา มีลักษณะเป็นลูกน้ำ เป็นแมลง หรือเป็นวงๆ ลอยอยู่ข้างหน้า บางครั้งอาจรู้สึกเหมือนมีแมลงบินอยู่ข้างหน้า อาจเห็น หรืออาจหายไป แต่จะเห็นชัดเมื่อมองผ่านพื้นเรียบ เช่น บนกระดาษสีขาว บนฝาผนัง ตลอดจนบนท้องฟ้าใส เป็นต้น โดยทั่วไปการมองเห็นอะไรลอยไปมานี้ไม่ทำให้สายตามัวลง แต่อาจก่อให้เกิดความรำ คาญมากกว่า

6 โรคตาแห้ง (Dry Eyes)

ตาแห้ง คือ การที่ปริมาณน้ำตาที่มาหล่อเลี้ยง ให้ความชุ่มชื่นกับดวงตา เคลือบกระจกตาดำไม่พอ พบในผู้ป่วยทุกเพศและทุกวัย แต่ที่พบบ่อยมากในผู้หญิงวัยหลังหมดประจำเดือน โดยปกติน้ำตาถูกสร้างจากต่อมน้ำตา 2 กลุ่ม ได้แก่ 
        
ต่อมน้ำตาที่เป็นเซลล์เล็กๆ ซึ่งฝังตัวอยู่บริเวณเยื่อเมือกที่คลุมตาขาวและด้านในของเปลือกตา มีหน้าที่ผลิตน้ำตาออกมาหล่อลื่นตาตลอดทั้งวันในภาวะปกติเรียกว่า Basic Tear Secretion 
        
ต่อมน้ำตาใหญ่ อยู่ใต้โพรงกระดูกเบ้าตาบริเวณหางคิ้ว มีหน้าที่ผลิตน้ำตาออกมาเฉพาะเวลาที่มีอารมณ์ต่างๆ เช่น อาการเจ็บปวด ระคายเคืองตา ดีใจหรือเสียใจ เรียกว่า Reflex Tearing
         
ส่วนใหญ่ไม่พบสาเหตุ แต่มักพบในผู้หญิงที่มีอายุมากขึ้น ซึ่งการสร้างน้ำตาจะค่อยๆ ลดลงเอง โดยเฉพาะในวัยหลังหมดประจำเดือน เป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนในร่างกาย และจะพบในผู้ป่วยที่เป็นโรค Sjogren's Syndrome ซึ่งมีอาการตาแห้งร่วมกับข้ออักเสบและปากแห้ง ยาบางชนิดอาจจะทำให้กระบวนการสร้างน้ำตาลดลง เช่น ยากลุ่มแอนตี้ฮิสตามีน ใช้รักษาหวัดและภูมิแพ้ ยากล่อมประสาท ยาทางจิตเวช ยาลดความดันโลหิตสูงในกลุ่มที่ออกฤทธิ์โดยการขับปัสสาวะ เป็นต้น หากมีความจำเป็นต้องใช้ยาเหล่านี้ก็สามารถใช้ยาต่อไปได้ แต่ต้องรักษาอาการตาแห้งร่วมไปด้วย
ผู้ป่วยที่มีเยื่อบุตาอักเสบรุนแรงจากการติดเชื้อ หรือจากการแพ้ยาที่เรียกว่า Stevens-Johnson Syndrome การอักเสบที่รุนแรงและเรื้อรัง อาจไปทำลายต่อมสร้างน้ำตาเล็ฏๆ ที่เยื่อบุตาขาว ทำให้ผู้ป่วยเกิดตาแห้งชนิดรุนแรงได้
         
ตาจะรู้สึกฝืด เคืองระคายคล้ายมีเศษผงเข้าตา แสบร้อน บางรายมีขี้ตาเป็นเมือกเหนียวยืดเป็ฯเส้น เพราะน้ำตามีส่วนประกอบของน้ำเมือกและน้ำมัน เมื่อโดนแดดและลม น้ำจะถูกระเหยไป เมือกข้นมากขึ้น ผู้ป่วยจึงมีขี้ตาซึ่งมีลักษณะเป็นเมือกสีขาว หรือสีเหลืองนวลมากกว่าปกติ ผู้ป่วยที่ใส่คอนแทคเลนส์อยู่ ถ้ามีอาการตาแห้ง จะทำให้ระคายเคืองเพิ่มมากขึ้น
         
บางครั้งผู้ป่วยจะมีอาการน้ำตาไหล สาเหตุเนื่องจากนน้ำตาปกติลดน้อยลง มีอาการระคายเคือง ทำให้ต่อมน้ำตาใหญ่ (Reflex Tear) บีบน้ำตาออกมามากจนล้นไหล จนถึงน้ำตาแห้งวนกลับมาอีก ถึงระดับที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง น้ำตาก็จะไหลออกมามาก อาการจะสลับกันเช่นนี้เป็นระยะๆ ไป


7 โรคตาแดง (Conjunctivitis)

จากการเปิดเผยข้อมูลของสำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข พบว่า ในปีนี้ ตั้งแต่เดือนมกราคมถึงสิงหาคม  พบมีผู้ป่วยแล้วกว่าแสนรายทั่วประเทศ ซึ่งสูงเกือบเท่ากับปี 2555 ตลอดปี และพบในผู้ป่วยทุกวัย เกือบครึ่งหนึ่งเป็นเด็กเล็กและเด็กวัยเรียน เนื่องจากอาจมีโอกาสเล่น, สัมผัสกันและอยู่เป็นกลุ่มมากกว่าผู้ใหญ่ โรคนี้มักพบในช่วงหน้าฝน ซึ่งมีสภาพอากาศที่ชื้นและเหมาะแก่การเจริญเติบโตของเชื้อไวรัสซึ่งเป็นสาเหตุ นอกจากนั้นแหล่งน้ำท่วมขังมีสิ่งปนเปื้อนที่กระจายอยู่ทั่วไป ก็เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ชั้นดีของเชื้อโรคและเป็นปัจจัยเสริมอีกอย่างหนึ่งเช่นกัน “โรคตาแดง” หรือที่ทางการแพทย์เรียกว่า “โรคเยื่อตาขาวอักเสบ” (Conjunctivitis, pink eye) นั้น เป็นการอักเสบของชั้นเนื้อเยื่อใสที่คลุมอยู่บนตาขาว ซึ่งจะมีการเปลี่ยนเป็นสีแดงอ่อนหรือแดงจัด จากการอักเสบและเส้นเลือดฝอยขยายตัว เมื่อพูดถึงโรคตาแดงที่จำกัดอยู่เฉพาะตำแหน่งเยื่อตาแล้ว สาเหตุส่วนใหญ่มักเกิดจากการติดเชื้อ หรือโรคภูมิแพ้ที่ตา สาเหตุอื่น เช่น การได้รับสารพิษ, การมีสิ่งแปลกปลอมเข้าตา, การใส่ Contact lens, โรคภูมิต้านตนเอง (Autoimmune) ในกรณีที่ติดเชื้อ ชนิดเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุหลัก คือ เชื้อไวรัสและเชื้อแบคทีเรีย โดยมักพบเป็นเชื้อไวรัสมากกว่า
       
อาการของโรคตาแดง 

ได้แก่ การมีเยื่อตาสีแดง น้ำตาไหล ปวดตา แสบตา แพ้แสง เคืองตา คันตา มีขี้ตา สีของขี้ตาจะแตกต่างกันไปตามสาหตุ เช่น ขี้ตาใส สีขาว หรือขุ่น มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือโรคภูมิแพ้ ในขณะที่ขี้ตาสีเขียวหรือเหลือง มักเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย บางรายอาจพบมีเยื่อตาบวมหรือจุดเลือดออกที่ใต้เยื่อตาได้ อาจเป็นข้างเดียว สองข้าง หรือเป็นข้างใดข้างหนึ่งนำมาก่อนก็ได้ โดยทั่วไปโรคตาแดงมักไม่ทำให้การมองเห็นลดลง แต่ถ้ามีอาการปวดตา หรือตามัวลงมากผิดปกติ อาจต้องคิดถึงโรคตาชนิดอื่นร่วมด้วย เช่น โรคต้อหิน โรคม่านตาอักเสบ

"มีปัญหาเรื่องดวงตา..มองหาดีคอนแทค"

..ติดต่อ..เล็ก..คลิ๊กเลย..092 451 5905

หน้าแรก

บทความอื่นๆ